Licentievoorwaarden uitgelegd - IBM
Rick de Laat
International Business Machines (IBM) is één van de grootste softwareleveranciers ter wereld en biedt veel verschillende producten aan. Dit komt mede door overnames van andere softwareleveranciers, zoals Red Hat. Elk softwareproduct heeft zijn eigen specifieke licentie metrics om het gebruik ervan te meten. Dit maakt IBM-licenties complex.
IBM-licenties
IBM-licenties kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën:
De licentiemodellen van IBM zijn erg complex door:
IBM-licenties
IBM-licenties kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën:
- Mainframe: Z-series systemen die vaak worden gebruikt voor kritische toepassingen in grote organisaties. Deze licenties zijn over het algemeen complex en duur.
- Gedistribueerd: servers en desktops in gedecentraliseerde IT-omgevingen, waaronder die van Windows en Linux. Dit is momenteel de standaard voor veel organisaties.
- Cloud: IBM biedt verschillende cloud-based licentiemodellen aan, waaronder IBM Cloud, Red Hat OpenShift en SaaS-diensten zoals Watson en Bluemix.
De licentiemodellen van IBM zijn erg complex door:
- Aantal producten: IBM biedt meer dan 18.000 producten aan.
- Licentie combinaties: IBM heeft meer dan 32.000 verschillende licentievarianten (SKU-nummers).
- Regelmatige wijzigingen: IBM voert regelmatig updates en wijzigingen door in voorwaarden en producten.
- Licentie metrics: IBM heeft meer dan 250 verschillende manieren om softwarelicenties en het gebruik ervan te meten.
- Overnames: regelmatig worden producten en bedrijven gekocht of overgenomen door IBM, waardoor licentievoorwaarden veranderen.
Producten
Zoals gezegd biedt IBM meer dan 18.000 producten aan waaronder software, hardware, clouddiensten, data-analyse, AI en meer. De populairste producten van IBM zijn:
- SPSS Statistics: een platform voor statistische analyse dat gebruikmaakt van machine learning en data-analysefuncties. Hiermee kunnen organisaties datasets analyseren en interpreteren.
- Watson Studio: een omgeving voor het ontwikkelen, trainen en beheren van AI-modellen.
- Cognos Analytics on Cloud: een Watson co-pilot die organisaties helpt hun data in de cloud veilig te beheren en te analyseren.
- Maximo: een suite voor asset management, met inzichten en tools voor het monitoren, beheren, onderhouden en beveiligen van assets.
- Blueworks Live: een cloud-based tool voor procesmodellering en workflowbeheer.
- IBM Z (zSystems): een mainframe computer met beveiliging, AI en cloud mogelijkheden.
- IBM LinuxONE: een mainframe voor Linux workloads met veilige, schaalbare en efficiënte oplossingen voor cloud toepassingen.
- IBM DS8900F: een opslagsysteem voor mainframes en bedrijfskritische toepassingen.
- IBM Z Hybrid Cloud Solutions: integreert IBM Z-systemen met hybride cloud omgevingen.
Licentie basics
IBM-licenties bestaan uit meerdere lagen van overeenkomsten en documentatie:
Per product én versie is er een LI-document met productnaam en -nummer, use rights, restricties, licentie metrics en non-production use. Elke versie heeft unieke licentie informatie, dus voor elk product kunnen de licentie informatie en terms & conditions afwijken per versie.
Omdat er zoveel verschillende productcombinaties binnen IBM mogelijk zijn met elk unieke licentie informatie, zullen in dit hoofdstuk enkel algemene richtlijnen en de meest voorkomende licentiemodellen en -metrics worden behandeld. Licentie informatie over specifieke producten en versies kan worden gevonden hier.
- Base License Agreement (beschrijft de kernvoorwaarden van wat je aanschaft):
- International Program License Agreement (IPLA): bevat de standaard licentie- en gebruiksvoorwaarden voor de meeste IBM-software.
- License Information (LI) Document: dit bevat product specifieke voorwaarden, waaronder gebruiksrechten en restricties. Elk product en elke versie heeft een uniek LI-document.
- Commercial Agreement (beschrijft hoe je de software aanschaft): deze overeenkomsten bevatten aankoopvoorwaarden. Dit gaat bijvoorbeeld over terms & conditions, policies, Passport Advantage (zie hoofdstuk 2.4) en sub-capacity licensing (zie hoofdstuk 2.5).
- International Passport Advantage Agreement (IPAA): een licentiecontract waarmee organisaties IBM-licenties, subscriptions en support kunnen aanschaffen onder één overeenkomst. Nadat je bent aangemeld bij IPAA, kun je software licenties aanschaffen via IBM, een partner of online via Passport Advantage.
- Enterprise License Agreement (ELA): een overeenkomst voor grote organisaties met volumekortingen, flexibele licentieopties en prijsafspraken voor de lange termijn.
Per product én versie is er een LI-document met productnaam en -nummer, use rights, restricties, licentie metrics en non-production use. Elke versie heeft unieke licentie informatie, dus voor elk product kunnen de licentie informatie en terms & conditions afwijken per versie.
Omdat er zoveel verschillende productcombinaties binnen IBM mogelijk zijn met elk unieke licentie informatie, zullen in dit hoofdstuk enkel algemene richtlijnen en de meest voorkomende licentiemodellen en -metrics worden behandeld. Licentie informatie over specifieke producten en versies kan worden gevonden hier.
Licentie metrics
IBM gebruikt veel verschillende soorten licentie metrics, afhankelijk van het type software en infrastructuur. De meest voorkomende metrics zijn:
Processor licenties
Processor licenties
- PVU (Processor Value Unit): gebaseerd op de processorkracht van de server waar de software op is geïnstalleerd. Deze licentie metric wordt gebruikt voor de meeste server producten.
- RVU (Resource Value Unit): vergelijkbaar met PVU, maar gebaseerd op de resources die gebruikt worden in plaats van de processorkracht. Dit kan gaan over specifieke hardware eigenschappen zoals opslag, netwerkresources, devices of cores.
- Virtual Processor Core (VPC): gebaseerd op virtuele cores. Dit is van toepassing op virtuele omgevingen.
Voorbeeldberekening PVU-licenties
Een server met 4 processors, 8 cores per processor en 100 PVU’s per core resulteert in een totaal van 3200 PVU’s (4 × 8 × 100).
Kijk ook naar de PVU calculator ter referentie.
Een server met 4 processors, 8 cores per processor en 100 PVU’s per core resulteert in een totaal van 3200 PVU’s (4 × 8 × 100).
Kijk ook naar de PVU calculator ter referentie.
User licenties
- Authorized User: softwarelicentie voor een specifieke named user.
- Concurrent User: softwarelicentie voor een aantal gelijktijdige users.
- Floating User: softwarelicentie die kan worden gedeeld binnen een netwerk, zolang het aantal actieve gebruikers de limiet niet overschrijdt.
- Licenties zijn zelden (of eigenlijk nooit) gratis;
- Minder dure IBM-producten brengen vaak restricties met zich mee;
- Vergelijkbare producten hebben over het algemeen dezelfde licentie metric;
- IBM-producten hebben geen technische restricties wat het makkelijk maakt om (onbewust) incompliant te zijn.
Passport Advantage
IBM Passport Advantage is het primaire platform voor licentiebeheer en bevat de volgende secties:
- Software downloads: voor inzicht in de software die je mag gebruiken en het aanvragen van media;
- Purchase & renewal: voor het bekijken en aanvragen van quotes, het aanschaffen van nieuwe software licenties en het verlengen van subscriptions en support. Hier vind je ook de PVU-calculator;
- Reporting: voor het genereren van rapportages gerelateerd aan de activiteiten binnen je account. Dit zijn bijvoorbeeld rapportages over ordergeschiedenis, entitlements, migratiegeschiedenis en software download geschiedenis;
- Entitlements: voor het inzien van je huidige entitlements en Proof of Entitlement (PoE) certificaten. Een Proof of Entitlement certificaat is een document dat IBM na je aankoop naar je stuurt met de producten en hoeveelheden die je mag gebruiken.
Sub-Capacity Licensing
IBM heeft meerdere licentiemodellen, waarbij sub-capacity licensing kan zorgen voor een aanzienlijke kostenbesparing. Sub-capacity licensing betekent dat organisaties alleen betalen voor de virtuele resources die ze daadwerkelijk gebruiken, in plaats van voor de volledige fysieke servercapaciteit.
Voordelen en risico’s van sub-capacity licensing
Sub-capacity licensing kan voordelen bieden, maar er zijn ook potentiële risico’s bij onjuist beheer. Het gebruik van sub-capacity licensing biedt organisaties de mogelijkheid om licentiebehoeften beter af te stemmen op hun daadwerkelijke gebruik en daarmee kosten te besparen. Echter, als er fouten worden gemaakt bij de implementatie of rapportage van deze licenties, kan dit leiden tot risico’s, zoals incompliancy en hogere kosten voor het moeten overgaan op full capacity licensing.
Voordelen:
Eén van de belangrijkste aspecten van sub-capacity licensing is de term “actieve processors”. IBM beschouwt een processor als actief wanneer deze beschikbaar is voor gebruik, zelfs als deze niet daadwerkelijk in gebruik is. Dit betekent dat als een processor in een virtuele omgeving kan worden gebruikt, deze gelicentieerd moet worden, zelfs als deze niet actief wordt benut.
Veelvoorkomende fouten*
Er zijn een aantal veelvoorkomende fouten die organisaties maken bij het beheren van sub-capacity licensing. Deze fouten kunnen leiden tot compliancy issues en extra kosten:
Voordelen en risico’s van sub-capacity licensing
Sub-capacity licensing kan voordelen bieden, maar er zijn ook potentiële risico’s bij onjuist beheer. Het gebruik van sub-capacity licensing biedt organisaties de mogelijkheid om licentiebehoeften beter af te stemmen op hun daadwerkelijke gebruik en daarmee kosten te besparen. Echter, als er fouten worden gemaakt bij de implementatie of rapportage van deze licenties, kan dit leiden tot risico’s, zoals incompliancy en hogere kosten voor het moeten overgaan op full capacity licensing.
Voordelen:
- Lagere licentiekosten doordat organisaties alleen betalen voor gebruikte cores in plaats van voor de volledige capaciteit van de onderliggende infrastructuur.
- Meer flexibiliteit doordat organisaties hun IT-infrastructuur kunnen vergroten of verkleinen zonder direct extra licentiekosten te betalen.
- Meer efficiëntie doordat organisaties hun bestaande hardware efficiënter benutten, bijvoorbeeld door virtuele machines te consolideren of workloads te verplaatsen zonder dat dit leidt tot extra licentiekosten.
- Compliancy issues bij onjuiste rapportage of het niet voldoen aan de licentiecriteria.
- Verlies van sub-capacity rechten bij verkeerde configuratie van tooling.
- Niet-gelicentieerde systemen door ontbrekende agents kan leiden tot hoge kosten bij audits.
Eén van de belangrijkste aspecten van sub-capacity licensing is de term “actieve processors”. IBM beschouwt een processor als actief wanneer deze beschikbaar is voor gebruik, zelfs als deze niet daadwerkelijk in gebruik is. Dit betekent dat als een processor in een virtuele omgeving kan worden gebruikt, deze gelicentieerd moet worden, zelfs als deze niet actief wordt benut.
Veelvoorkomende fouten*
Er zijn een aantal veelvoorkomende fouten die organisaties maken bij het beheren van sub-capacity licensing. Deze fouten kunnen leiden tot compliancy issues en extra kosten:
- Onvolledige rapportages: organisaties zijn verplicht om twee jaar lang, elk kwartaal een rapportage (ILMT audit snapshot) te genereren en te delen met IBM wanneer zij hierom vragen. Het ontbreken van zo’n rapportage van de configuratie kan betekenen dat organisaties niet kunnen aantonen dat ze compliant zijn met de licentievereisten en moeten overgaan op full capacity licensing.
- ILMT-implementatie: ILMT (IBM License Metric Tool) moet correct worden geïmplementeerd en onderhouden om te voldoen aan de rapportage eisen. Organisaties moeten ILMT installeren binnen 90 dagen nadat ze het sub-capacity product voor het eerst gebruiken. Het is belangrijk om regelmatig updates en patches te installeren en ervoor te zorgen dat alle machines worden geteld die betrokken zijn bij de licensering. Sommige producten kunnen ook met andere tooling worden beheerd, mits IBM dit goedkeurt.
- Niet geïnstalleerde agents: wanneer niet op alle systemen waar IBM-software op draait ILMT-agents zijn geïnstalleerd, leidt dit tot een onjuiste en onvolledige rapportage in ILMT en potentiële compliancy issues. Systemen zonder ILMT-agent worden gerekend als full capacity licensing.
Wil je ook meer leren over de licentievoorwaarden van andere software leveranciers? Lees erover via onderstaande knoppen!